Joe był nieugięty, że jego choroba jest w rzeczywistości prezentem.
Choroba Parkinsona (inaczej Zespół Parkinsona) to zwyrodnienie struktur anatomicznych mózgu, polegające na stopniowym zaniku znajdujących się w nim tzw. komórek dopaminergicznych.
Jej typowe objawy to m.in. spowolnienie ruchowe, drżenie spoczynkowe, sztywność mięśni oraz zaburzenia postawy i chodu. Choroba Parkinsona nie pojawia się z dnia na dzień – jej wystąpienie poprzedzone jest zazwyczaj różnego rodzaju objawami, które mogą być obecne u osoby nawet przez kilka, kilkanaście lat.
Co powoduje chorobę Parkinsona?
Jak dotąd nie udało się jednoznacznie ustalić przyczyn choroby Parkinsona. Niektórzy badacze twierdzą, że może być on związana z naturalnymi procesami starzenia się organizmu – komórki nerwowe w mózgu obumierają wraz z wiekiem, a to prowadzi do spadku stężenia dopaminy w organizmie. Podejrzewa się, że choroba Parkinsona w pewnym stopniu może mieć podłoże dziedziczne – według niektórych badań wśród chorych znajduje się od 5 do 35% przypadków dziedzicznych, z pewnymi charakterystycznymi mutacjami genowymi.
Jakie są objawy choroby Parkinsona?
Do najczęstszych objawów należą:
Sztywność
Wzmożenie napięcia mięśniowego ( charakterystyczna przygarbiona sylwetka). Dotyczy ona przede wszystkim kończyn, jednak może objawić się także w obszarze tułowia i szyi. Sztywność powoduje dyskomfort podczas ruchów oraz dolegliwości bólowe. Sztywność dotyczy także mimiki, której zaburzenia mogą nastąpić w dalszych etapach choroby
Spowolnienie ruchowe
(tzw. bradykinezja) – objawia się we wszystkich czynnościach dnia codziennego – podczas korzystania z toalety, ubierania się, jedzenia czy spacerów (chód drobnymi kroczkami)
Drżenie
Jest to tzw. drżenie spoczynkowe – pojawia się, kiedy osoba nie wykonuje żadnej czynności. W momencie, gdy osoba sięga po jakiś przedmiot, drżenie znika. W chorobie Parkinsona występuje drżenie niemal wszystkich części ciała, oprócz głowy. W ostatniej fazie choroby drżenie może pojawić się nie tylko w spoczynku, ale też w momencie wykonywania czynności
Zaburzenia stabilności postawy ciała
Zubożenie ruchów, chód szurający, możliwe wystąpienie upadków
Zaburzenia mowy
Mowa staje się monotonna, słabo artykułowana, ściszona
Zaburzenia funkcji poznawczych
Pogorszenie pamięci, spowolnienie myślenia, osłabiona pamięć i koncentracja
Objawy wegetatywne
Łojotok twarzy, ślinotok, rzadkie mruganie, napadowa potliwość, zaparcia, zaburzenia czynności zwieraczy – nietrzymanie moczu
Objawy psychiczne
Obniżenie nastroju, depresja, lęk i apatia, nadwrażliwość
Objawy choroby nie występują od razu w dużym nasileniu, ale mogą rozwijać się na przestrzeni lat.
Pierwsze objawy Parkinsona mogą się pojawiać kilka, kilkanaście lat przed rozpoznaniem choroby. Są one mało specyficzne i mogą obejmować:
osłabienie węchu
depresję
zaparcia
zaburzenia snu
W rozwiniętym stadium choroby Parkinsona najbardziej charakterystycznym objawem jest spowolnienie ruchowe obejmujące wszystkie czynności dnia codziennego. Osoba z tymi dolegliwościami wolniej mówi, wolniej chodzi, wolniej się ubiera, bardzo powoli spożywa posiłki. Ma również problemy z rozpoczynaniem ruchów i nie jest w stanie ich przyspieszyć.
W kolejnym stadium choroby pojawiaj się zaburzenia równowagi, coraz silniejsze drżenie i sztywność mięśniowa, zaburzenia chodzenia włącznie z upadkami. W ostatniej fazie choroby Parkinsona, chory spędza większość czasu w łóżku albo na wózku.
Leczenie i profilaktyka
Choroba Parkinsona jest niestety nieuleczalna. Terapia może jedynie hamować jej rozwój oraz poprawiać jakość życia osoby, która na nią cierpi.
Leczenie obejmuje m.in. terapię farmakologiczną i usprawniającą (rehabilitacja).
Pomoc osobie chorej na Parkinsona polega na jak najdłuższym utrzymaniu przez nią niezależności oraz w zaspokajaniu jej potrzeb higienicznych, pomocy w czynnościach życia codziennego, aktywizacji fizycznej i intelektualnej.
Zadaniem opiekuna jest zapobieganie powikłaniom, m.in. upadkom. Z uwagi na postępujący charakter choroby, opiekun musi być przygotowany na coraz większą niepełnosprawność osoby.
Kiedy osoba, którą się opiekujesz, ma chorobę Parkinsona, na własne oczy widzisz jej skutki. Objawy, takie jak sztywne ruchy, słaba równowaga i drżenie, stają się częścią ich codziennego życia, a objawy te mogą się nasilać w miarę postępu choroby.
Możesz pomóc na wiele sposobów – od przyjaznego słuchania, kiedy potrzebują porozmawiać, po zawożenie ich na wizyty lekarskie.
Wskazówki
Najlepsze sposoby pomocy osobie, którą się opiekujesz, w leczeniu choroby Parkinsona:
Dowiedz się jak najwięcej o tej chorobie
Dowiedz się jak najwięcej o chorobie Parkinsona. Poszukaj informacji na renomowanych stronach internetowych lub przeczytaj książki o chorobie. Przyjdź na wizyty lekarskie i zadawaj lekarzowi pytania. Jeśli jesteś dobrze poinformowany, będziesz wiedział, czego się spodziewać i jak najlepiej pomóc bliskiej osobie.
Pomagaj w codziennych obowiązkach, takich jak zakupy, gotowanie i sprzątanie, itd.
Czasami osoby z chorobą Parkinsona potrzebują pomocy przy różnych czynnościach, ale mogą być zbyt dumni lub zawstydzeni, by o nią poprosić. Oferuj załatwianie spraw, przygotowywanie posiłków, kierowanie na wizyty lekarskie, odbieranie leków w aptece i pomoc w wykonywaniu wszelkich innych codziennych zadań, z którymi samodzielnie mają trudności.
Zachęcaj do aktywności
Ćwiczenia są ważne dla każdego, ale są szczególnie pomocne dla osób z chorobą Parkinsona. Badania pokazują, że ćwiczenia pomagają mózgowi efektywniej wykorzystywać dopaminę – substancję chemiczną zaangażowaną w ruch. Sprawność fizyczna poprawia siłę, równowagę, pamięć i jakość życia osób z tym schorzeniem. Jeśli osoba, którą się opiekujesz, nie jest aktywna, zachęcaj ją do poruszania się, spacerując razem każdego dnia.
Pomóż poczuć się normalnie
Choroba taka jak choroba Parkinsona może zakłócać normalność czyjegoś życia. Ponieważ ludzie mogą tak bardzo skupiać się na chorobie i jej objawach, osoba, którą się opiekujesz, może zacząć tracić poczucie siebie. Kiedy rozmawiasz, nie przypominaj jej ciągle, że ma przewlekłą chorobę. Porozmawiaj o innych rzeczach – na przykład o ich ulubionym filmie lub książce.
Wychodź z domu
Choroba przewlekła, taka jak choroba Parkinsona, może powodować izolację i samotność. Jeśli osoba nie wychodzi z domu, staraj się wychodzić z nią z domu tak często, jak to możliwe. Idź na obiad lub do kina. Przygotuj się na dostosowanie swoich planów, jeśli osoba nie czuje się na tyle dobrze, aby wyjść.
Słuchaj
Lęk i depresja są powszechne u osób z chorobą Parkinsona. Zachęć ją, by opowiedziała o swoich emocjach i daj im znać, że ich słuchasz.
Dostrzegaj pogorszenia objawów
Objawy Parkinsona postępują w czasie. Bądź świadomy wszelkich zmian w zdolności chodzenia, koordynacji, równowadze, zmęczeniu i mowie ukochanej osoby. Uważaj też na zmiany ich nastroju. Większość osób z chorobą Parkinsona doświadcza depresji w pewnym momencie choroby. Bez leczenia depresja może prowadzić do szybszych fizycznych spadków. Zachęcaj do skorzystania z pomocy specjalisty, jeśli cierpią na depresję.
Bądź cierpliwy
Choroba Parkinsona może wpływać na zdolność osoby do szybkiego chodzenia oraz mówienia wyraźnie i wystarczająco głośno, aby zostać usłyszanym. Logopeda może uczyć ćwiczeń poprawiających głośność i siłę głosu, a fizjoterapeuta może pomóc w umiejętnościach ruchowych.
Kiedy rozmawiasz lub wybierasz się gdzieś z osobą z chorobą Parkinsona, bądź cierpliwy. Udzielenie odpowiedzi może zająć im więcej czasu niż zwykle. Uśmiechnij się i słuchaj. Dopasuj do niej swoje tempo. Nie spiesz się z nią. Jeśli chodzenie stanie się zbyt trudne, zachęć je do korzystania z chodzika lub wózka inwalidzkiego. Jeśli mówienie jest wyzwaniem, użyj innych form komunikacji.
Podstawowe choroby osób starszych:50% ukończone