“Hej babciu, nie sądzisz, że posuwasz się z tym pomysłem na ćwiczenia trochę za daleko?”
Osteoporoza jest chorobą, która często określana jest mianem “cichego złodzieja kości”. Powoduje postępujący ubytek masy kostnej co powoduje, że kości są dużo bardziej słabsze niż u zdrowego człowieka.
Dlatego osoby chore na osteoporozę są bardziej narażeni na wszelkie urazy. Częste dochodzi do złamań, w tym głównie kręgosłupa, szyjki kości udowej oraz kości promieniowej.
Ryzyko osteoporozy wzrasta wraz z wiekiem. Schorzenie to pojawia się często w przebiegu innych chorób przewlekłych, w tym cukrzycy, nadczynności tarczycy, problemów z nerkami, a nawet może być konsekwencją długotrwałego przyjmowania niektórych leków. U osób starszych dochodzi także mniejszy stopień przyswajania wapnia z codzienną dietą, co sprzyja pojawieniu się osteoporozy.
Co powoduje osteoporozę?
Zaawansowany wiek
Przeciążenie stawów
Urazy
Przebyte stany zapalne
Choroby metaboliczne (np. dna moczanowa)
Otyłość
Jakie są objawy osteoporozy?
Początkowo choroba przebiega bezobjawowo, dlatego ciężko ją rozpoznać (nie daje typowych objawów, po których można byłoby ją rozpoznać). Do najczęstszych objawów będących oznaką choroby są:
Częste złamania wywołane niewielkimi urazami (np. przewróceniem czy uderzeniem)
Ból w zajętym stawie nasilający się pod wpływem obciążenia stawu, po dłuższym wysiłku lub ustępujący po odpoczynku
Sztywność, w tym tzw. sztywność poranna
Ograniczenia zakresu ruchu
Garbienie, a w późniejszych stadiach dolegliwości bólowe.
Rozpoznanie i leczenie
Diagnostyka choroby opiera się na wywiadzie lekarskim i specjalistycznych badaniach.
W przypadku zauważenia u osoby starszej objawów mogących być oznaką osteoporozy, należy udać się do lekarza. Lekarz przeprowadzi wywiad, który pozwoli stwierdzić, czy u osoby występowały czynniki ryzyka mające wpływ na rozwój choroby (np. nieodpowiednia dieta, przebyte złamania, częste złamania w rodzinie, nałogi, inne schorzenia, przyjmowane leki, itp.).
W kolejnym kroku lekarz zleci odpowiednie badania, które pozwolą stwierdzić, czy dana choroba występuje u osoby starszej i w jakim jest stopniu zaawansowania. Podstawowym badaniem jest badanie densytometryczne, które mierzy gęstość mineralną kości (jeśli wskaźnik jest niższy niż -2,5 oznacza to osteoporozę). Podejrzenie osteoporozy skutkuje skierowaniem na kolejne badania, które pozwolą lekarzowi ocenić ryzyko złamań i lepiej zdiagnozować chorą osobę.
Rozpoznanie choroby opiera się na wywiadach lekarskich i badaniach specjalistycznych.
Profilaktyka i pomoc
Pomoc osobie starszej chorej na osteoporozę polega przede wszystkim na wyeliminowaniu z jego otoczenia czynników ryzyka. Mogą nimi być:
Zbyt luźne dywany (w pomieszczeniu gdzie przebywa osoba starsza)
Złe oświetlenie
Brak zabezpieczeń w domu (np. barierek czy poręczy w przypadku wysokich schodów)
Niewłaściwie dobrane obuwie
Poruszanie się o lasce
Asekuracja podczas spacerów (zwracanie uwagi na nierówne chodniki, śliskie nawierzchnie)
Ryzyko wystąpienia choroby zmniejszają następujące czynniki:
Aktywność fizyczna
Dieta bogata w wapń (mleko i jego przetwory)
Zmiana przyjmowanych leków
Ograniczenie lub rezygnacja z używek (papierosy, alkohol)
Podstawowe choroby osób starszych:72% ukończone