Ciśnienie tętnicze oznacza siłę napierania krwi na naczyniach tętniczych.
Podczas pomiaru za pomocą ciśnieniomierza pod uwagę bierze się dwie wartości:
Ciśnienie skurczowe, czyli maksymalną siłę, z jaką serce pompuje krew w czasie skurczu
Ciśnienie rozkurczowe, czyli minimalne ciśnienie, jakie pojawia się w tętnicach w czasie rozkurczu
Prawidłowe ciśnienie u osób starszych
Za prawidłową i optymalną wartość ciśnienia przyjmuje się 120/80, ale jest dopuszczalny pewien margines odstępstw u osób w różnym wieku.
Prawidłowe ciśnienie krwi u osób starszych:
Jak więc widać prawidłowe ciśnienie tętnicze u osób starszych w pewnym stopniu różni się od ogólnie przyjętych norm.
Puls
Puls (nazywany zamiennie tętnem) to ilość uderzeń serca na minutę. Jego pomiaru najczęściej dokonuje się na tętnicy promieniowej lub szyjnej zewnętrznej, ponieważ tętno jest tam najlepiej wyczuwalne. Puls można zmierzyć zarówno za pośrednictwem specjalistycznej aparatury, jak i kładąc palec wskazujący i środkowy na tętnicy szyjnej lub promieniowej i licząc ilość uderzeń serca w ciągu minuty.
Nowoczesne ciśnieniomierze elektryczne pozwalają też na samodzielny pomiar tętna.
Puls ocenia się na podstawie:
Miarowości – sprawdzamy, czy kolejne fale tętna pojawiają się w równych odstępach czasu
Szybkości – tempa napełniania się i opróżniania tętnicy krwią
Napięcia – odczuwanego jako uderzenia możliwe do wyczucia podczas badania
Prawidłowe ciśnienie i puls zmieniają się wraz z wiekiem, dlatego inne wartości uznajemy za normę u starszej osoby, a inne u osób w średnim wieku, dzieci czy nastolatków.
Prawidłowy puls u starszej osoby
Prawidłowy puls u osoby dorosłej wynosi około 70 uderzeń na minutę. U osób starszych wartości optymalne pulsu różnią się nieco od tych przyjętych dla młodszych grup wiekowych. Przyjmuje się, że prawidłowy puls u osoby starszej powinien wynosić około 60 uderzeń na minutę. Kiedy pomiar pulsu wskazuje na niższe wartości, mówimy o bradykardii. Natomiast gdy tętno przekracza normę, mówimy o tachykardii.
Zalecana jest regularna kontrola tych parametrów. W przypadku pojawienia się wszelkich odstępstw od normy, należy się skonsultować z lekarzem rodzinnym lub kardiologiem. Odpowiednio wczesne wykrycie ewentualnych zaburzeń ciśnienia lub tętna pozwala szybko rozpocząć niezbędne leczenie, a jednocześnie zapobiegać znacznie poważniejszym w skutkach chorobom układu krążenia.
Prowadzenie obserwacji tętna oraz ciśnienia tętniczego krwi są też bardzo istotne u osób borykających się ze schorzeniami układu krążenia. Prawidłowy puls czy ciśnienie u starszej osoby mogą być wówczas wskaźnikiem skuteczności leczenia farmakologicznego. Bardzo często u osób borykających się z chorobami kardiologicznymi lekarz zaleca prowadzenie dzienniczka z codziennymi wynikami pomiarów ciśnienia i tętna. Na podstawie długotrwałych obserwacji kardiolog jest w stanie ocenić wyniki uzyskane w komfortowym dla pacjenta środowisku. Pozwala to uniknąć tzw. efektu białego fartucha, który polega na sztucznie zawyżonym pomiarze tętna i ciśnienia, wynikającego ze stresu związanego z badaniem. Fałszowanie wyników jest także możliwe przez pośpiech czy wchodzenie po schodach do gabinetu lekarza.
Częstość oddechu
Oddychanie, wraz z krążeniem krwi i aktywnością centralnego układu nerwowego jest czynnością ustroju bezpośrednio decydującą o życiu. Proces oddychania polega na dostarczaniu tlenu komórkom ustroju oraz wydalaniu na zewnątrz dwutlenku węgla.
Na całość procesu oddychania składa się:
Oddychanie zewnętrzne – zależne od wentylacji płuc, dyfuzji gazów: tlenu i dwutlenku węgla pomiędzy pęcherzykami płucnymi i krwią kapilar płucnych oraz perfuzji płuc
Oddychanie wewnętrzne (tkankowe) – odbywające się przy udziale enzymów oddechowych
Oddychanie jest czynnością składającą się z dwóch faz: wdechu i wydechu. Pomiar częstości oddechu należy przeprowadzać u osoby pozostającej w spoczynku, poprzez obserwację ruchów klatki piersiowej i obliczenie liczby tych ruchów w ciągu 1 minuty.
Prawidłowa częstość oddychania u ludzi zdrowych wynosi 12-18 oddechów na 1 minutę.
Stany wpływające na przyspieszenie częstości oddechu to:
Emocje
Wysiłek fizyczny
Gorączka
Infekcje płuc
Upośledzona perfuzja tkanek (niewydolność krążenia)
Ból (urazy, zabiegi operacyjne)
Stany wpływające na zwolnienie częstości oddechu to:
Schorzenia ośrodkowego układu nerwowego
Zatrucia wewnątrzpochodne (np.: mocznica, śpiączka cukrzycowa)
Zatrucia zewnątrzpochodne (substancje działające depresyjnie na ośrodkowy układ nerwowy np.: alkohol etylowy, benzodiazepiny, morfina)
Proste zabiegi medyczne:40% ukończone