W końcu wujek Piotr postanowił zbilansować swoją dietę.
Zbilansowana dieta to klucz do zachowania zdrowia. Sposób żywienia osób starszych powinien być zgodny z zasadami prawidłowego żywienia adresowanymi do całej populacji osób dorosłych.
Nie ma jednego idealnego składu diety, ale udział poszczególnych makroskładników w wartości energetycznej diety można w pewnym zakresie modifikować tak, aby dopasować go do zwyczajów żywieniowych osoby starszej.
Piramida Zdrowego Żywienia jest najprostszym, krótkim i zwięzłym sposobem wyrażenia zasad prawidłowego żywienia. Przedstawia optymalną liczbę porcji do spożycia każdego dnia z każdej z podstawowych grup żywieniowych. Im wyższe piętro piramidy, tym mniejsza ilość i częstość spożywanych produktów z danej grupy żywności.
Copyright © 2008. Aby uzyskać więcej informacji na temat Piramidy Zdrowego Odżywiania, zobacz? The Nutrition Source, Department of Nutrition, Harvard T.H. Chan School of Public Health, www.thenutritionsource.org, and Eat, Drink, and Be Healthy, by Walter C. Willett, M.D., and Patrick J. Skerrett (2005), Free Press/Simon & Schuster Inc.” www.thenutritionsource.org
Pierwsze piętro piramidy (najniżej położone) stanowią warzywa i owoce, które powinny być spożywane jak najczęściej i stanowić co najmniej połowę tego, co jest zjadane. U osób starszych spożywanie warzyw i owoców może sprawiać trudność, zwłaszcza gdy osoby te mają braki w uzębieniu. Częściowo (1-2 porcje) warzywa i owoce można zastąopić sokami (200-400 ml). Dołączenie ich do diety może wpłynąć nie tylko na zwiększenie wartości odżywczej diety, ale też ułatwić osiągnięcie odpowiedniego spożycia warzyw i owoców..
Drugie piętro piramidy stanowią produkty zbożowe. Zgodnie z zaleceniami zdrowego żywienia, w diecie osób starszych, należy wybierać produkty zbozowe pełnoziarniste, o niższym indeksie glikemicznym (pieczywo razowe, grube kasze, płatki zbozowe naturalne, makarony typu al dente). Inne produkty zbożowe mogą stanowić element diety, jednak powinny być spożywane z umiarem. U osób starszych, u których występują schorzenia przewodu pokarmowego, które wymagają stosowania diety łatwostrawnej, należy wybierać produkty zbożowe z białej mąki oraz drobne kasze i tradycyjne makarony..
Trzecie piętro piramidy to produtky mleczne. Zaleca się, aby osoby starsze codziennie spożywały tego typu produkty, głównie fermentowane (kefiry, jogurty) w ilości co najmniej trzech dużych szklanek. Można częściowo zastąpić te produkty serami. Są one bogatym źródłem wpania w diecie, dostarczają również pełnowartościowego białka. Zawarto,ść tłuszczu mlecznego w serach podpuszczkowych jest duża, dlatego należy włączać je do diety z umiarem (poza tym są to produkty ciężkostrawne). .
Czwarte piętro piramidy stanowią produkty białkowe. W diecie osób starszych zaleca się używać takie produkty jak: ryby, jaja, chude mięso i nasiona roślin strączkowych. Najlepiej, gdyby ryby występują w diecie dwa razy w tygodniu, a przeważająca ich część stanowi tłuste ryby morskie, dostarczające kwasów tłuszczowych omega-3. Najlepszy sposób przygotowania ryb to technika obróbki termicznej. W przypadku mięsa i jego przetworów zaleca się wybierać produkty chude. Warzywa strączkowe sa bogatym źródłem białka roślinnego oraz innych składników odżywczych (np. białka) . Z uwagi na to, że są to produkty ciężkostrawne, dlatego zaleca się stosować je w diecie osób starszych, które nie mają dolegliwości ze strony przewodu pokarmowego..
Ostatnie piętro piramidy to tłuszcze i orzechy. Tłuszcze w żywieniu osób starszych powinny być obecne, ponieważ zwiększają smak posiłków i dają przyjemość z jedzenia. Ponadto istotnie zwiększają wartość energetyczną pożywienia. U osób starszych z niedowagą ułatwiają zwiększenie wartości energetycznej diety bez istotnego wpływu na jej objętość. Zbyt mała ilość tłuszczu w diecie, zwłaszcza u osób ze zmniejszonym apetytem, może dodatkowo zmniejszać przyjemność ze spożywania posiłków. U osób starszych z nadmierną masą ciała ilość spożywanych tłuszczów nie powinny być zbyt duża.
Zalecenia dotyczące zdrowego odżywiania:
Ziarna3 – 5 misek
Warzywaco najmniej 3 porcje
Owoceco najmniej 2 porcje
Mięso, ryby, jajka200–240 gramów
Mleko i pochodne1 – 2 porcje
Tłuszcz/olej, sól i cukierjak najmniej
Płyny 6 – 8 szklanek
Pobierz infografikę: Piramida Zdrowego Żywienia Do pobrania plik PDF. Źródło: Fundacja MIS
Powyższe zalecenia przeznaczone są wyłącznie dla osób zdrowych. Osoby z chorobami przewlekłymi i specyficznymi potrzebami żywieniowymi powinny skonsultować się z lekarzem rodzinnym i dietetykiem w celu uzyskania zindywidualizowanych zaleceń żywieniowych.
W zaleceniach zdrowego żywienia zwraca się uwagę na unikanie cukru i słodyczy. Osoby starsze, które bardzo lubią słodycze, powinny być zachęcane do zmniejszenia ich ilości w diecie.
U osób starszych, które mają zmniejszony apetyt, można rozważyć włączenie słodkich przekąsek w celu zwiększenia ilości spożywanej żywności i wartości energetycznej diety oraz zwiększenia przyjemności z jedzenia. Słodycze najlepiej podawać po posiłku, jako dodatek do diety.
Kolejne zalecenie to ograniczanie soli w diecie. Nie oznacza to całkowitej eliminacji soli z diety osób starszych, gdyż może powodować pogorszenie smaku potraw i wpłynąć na zmniejszenie ilości spożywanej żywności.
Bardzo cennym składnikiem diety są różnego rodzaju przyprawy i zioła. Ich dobór uzależniony jest od preferencji smakowych osób starszych oraz od istniejących schorzeń przewodu pokarmowego.
Dieta osoby starszej powinna być uzupełniona spożywaniem odpowiedniej do potrzeb ilości płynów. Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA) zaleca, aby kobiety dostarczały organizmowi 2 litry płynów dziennie, a mężczyźni 2,5 litra płynów dziennie w każdym wieku. W różnych krajach zalecenia dotyczące minimalnej ilości wypijanych płynów wahają się do 1 litra do 3 litrów na dobę.
W konstruowaniu diety osoby starszej należy uwzględnić zmiany w organizmie wynikające z procesu starzenia oraz istniejące choroby przewlekłe, które wymagają modyfikacji diety.
Pobierz infografikę:Podstawowe Zasady Żywienia Osób StarszychDo pobrania plik PDF. Źródło: Fundacja MIS
Żywienie Osób Starszych:55% ukończone